دانستی های مهندسی فلزات پرو فیل ورق
پروفیل (Profile) (پروفیل چیست ؟ ) تجهیزاتی هستند که در ساخت در و پنجره و لوله استفاده می شوند . برای مثال پروفیل (Profile) درب برای قسمت چسبیده و اتصال پانل به یکدیگر به کار می رود . از لحاظ لغتی پروفیل (Profile) به معنای ثابت بودن مقطع در طول معین
در بحث پروفیل چیست باید گفت : پروفیل باز ( مقاطع u ,z ) (Profile) : پروفیلهای باز با بعد و ضخامت متنوع تولید می شوند . پروفیلهای باز مورد مصرف مصالح ساختمانی برای چارچوب درب از جنس چوب ، ام دی اف و قاب اطراف پنجره روی نمای بیرون ساختمان است . (Profile) پروفیل های باز با مقطع Z جهت سقف سالنهای بزرگ مانند سوله ، سالن ورزشی ، انبار و پارکینگ کاربردهای زیادی دارند.
انواع لوله و پروفیل
2-الف- انواع لوله
2-ب- انواع پروفیل
پروفیل باز
پروفیل بسته
3- موارد مصرف
3-الف- موارد مصرف لوله ها
لوله های درزجوش را می توان از ابعاد، جنس، نحوه تولید، نحوه تست و مصارف کاربردی آنها به صورتهای مختلف تقسیم بندی کرد. در تقسیم بندی ها رایج است که لوله های درزدار به سه دستۀ لوله های صنعتی، لوله سیاه آب و لوله حفاری تقسیم بندی کنند. اما این تقسیم بندی دقیق نیست و نمی تواند مشخصات لوله های مختلف کاربرد آنها را بیان کند
3-ب- موارد مصرف پروفیل ها
1- قسمت اعظمی از پروفیل ها به منظور ساختن در و پنجره های آهنی بکار می روند. این پروفیل ها که به صورت گروهی از شماره 1 تا 7 (از لحاظ اندازه و مشخصات) تقسیم بندی شده اند می توانند در ساخت پنجره ها و چهارچوب آنها مورد استفاده قرار بگیرند. پروفیل های مربع و مستطیل با مقاطع کوچک به عنوان نرده های فلزی برای در و پنجره منازل، کناره راه پله ها و همچنین نرده کشی اطراف دیوارهای کارخانجات و زمینهای محصور شده و نرده پیاده روها و خیابانها بکار می روند. قیمت پروفیل مربع و مستطیل با مقاطع بزرگتر که معروف به ستونی می باشند موارد استفاده متعددی در صنعت و ساختمان سازی دارند این پروفیل ها که در مقاطع مربع از 60*60 میلی متر تا 270*270 میلی متر و در مقطع مستطیل از 40*100 میلی متر تا 135*300 میلی متر ساخته می شوند و ضخامت آنها از 5/2 تا 8 میلی متر می باشند می توانند در ساختن ستون و اسکلت فلزی ساختمانها بکار روند. همچنین اگر این پروفیل ها با مشخصات فیزیکی قابل اطمینانی ساخته شوند می توانند در ساختن شاسی تریلرها و نفت کش ها استفاده شوند.
4- از پروفیلهای قوطی مربع و مربع مستطیل در صنایع خودروسازی نیز استفاده می شود.
5- از پروفیل های قوطی مربع در ساختن پایه میز و صندلی نیز استفاده می گردد.
6- پروفیل هایی که به صورت Z تهیمه می شوند اکثراً برای پوشش سقف سوله ها بکار می روند.
7- پروفیل های نبشی و ناودانی با روش نورد سرد نیز تولید می شوند. پروفیل نبشی از بال 20 تا 50 میلی متر و پروفیل های ناودانی 10، 12، 18 در این دسته از محصولات قرار می گیرند. از پروفیل های نبشی می توان در ساختن چهارچوب درهای بزرگ آهنی و انواع قالب های فلزی بکار رفته در ماشین آلات استفاده کرد. ناودانی های کوچک در مواردی نظیر در کرکره ای مغازه ها بکار می روند.
کار عمدۀ کارخانجات لوله و پروفیل تبدیل ورق فولادی (کلاف) به روش نورد سرد به محصول نهایی با شکلها و ابعاد مختلف (پروفیل های باز و بسته) می باشد. این فرآیند شامل مراحلی می باشد که ذیلاً به اختصار توضیح داده می شود:
۱- مواد اولیه:
مواد اولیه مصرفی اکثر کارخانجات قبل از راه اندازی فولاد مبارکه از کشورهای اروپایی و ژاپن تأمین می گردید ولی در حال حاضر قسمت عمدۀ آن از طریق فولاد مبارکه و قسمتی نیز ار کشورهای آسیای میانه، برزیل، اروپا و اروپای شرقی تهیه می گردد.
ورق مصرفی باید دارای ترکیبات شیمیایی خاص بوده بالطبع از خواص مکانیکی مناسبی برخوردار باشد تا در هنگام تولید برای سازنده و در نهایت برای مصرف کننده ایجاد مشکل ننماید. ورق مصرفی با استاندارد ST37.2 و یا JIS G 3131 یا G 3132 دارای ترکیبات شیمیایی (سیلیس با ۳۵/۰، کربن با ۳/۰ تا ۱/۰، گوگرد ۰۴/۰، فسفر ۰۴/۰، منگنز ۵/۰) بوده و برای اینگونه تولیدات پیشنهاد و مورد مصرف می باشد مگر در موارد خاص.
ورق فولادی پس از ورود به کارخانه توزین و با توجه به مشخصات ابعادی و مصرف آنها در قسمتهای مختلف، انبار شده تا وارد پروسۀ تولید گردد.
۲- برش کلاف به نوار:
کلافهای خریداری شده در دستگاه های برش به نوارهایی با عرض مشخص بریده می گردند. این دستگاهها نبا به سفارش و نحوۀ بهره برداری دارای قسمتهای مختلف بوده که بعضاً تمالم اتوماتیک و برخی نیمه اتوماتیک می باشند.
یک دستگاه برش معمولاً دارای قسمتهای ذخیره کلاف، میز حمل کننده، ضربه گیر، کلاف گیر، و سیستم بازکننده طوقه های کلاف، سیستم کنترل کننده کناره برای بهتر تنظیم شدن، صاف کننده ورق، گیوتین و قرقره های هدایت ورق، غلتک های تغذیه ورق، قسمت اصلی برش، غلتک های جداکننده نوارهای بریده شده، نگاه دارندۀ نوارها و نهایتاً نوار جمع کن می باشد.
پس از قرار گرفتن کلاف روی کلافگیر که خود نیز دارای حرکت گردشی می باشد کلافگیر چرخیده و پس از بازشده طوقها سر ورق زیر غلتکهای صاف کننده هدایت می گردند. این عمل باعث صاف و تخت شده ورق می گردد.
توسط گیوتین سر ورق بریده شده تا برای جوشکاری در قسمتهای بعدی اشکالی وجود نداشته باشد. آنگاه ورق توسط غلتکهای تغذیه به طرف دو عدد شافت اصلی که دارای محرک بوده و بر روی آن تیغه هایی از فولاد که عملیات حرارتی بر روی آنها انجام و سختی آن بین (۶۱-۵۹) راکول سی رسیده و فواصل آنها متناسب با عرض نوارهای مورد نیاز تنظیم شده حرکت می کند. در اثر عبور ورق از بین تیغه عمل برش انجام می گیرد.
حرکت ورق (نوارها) به جلو ادامه دارد و به جهت اینکه نوارهای بریده شده به طور دقیق به جلو هدایت گردند، از دو عدد شافت جداکننده که برروی آنها تیغه های کوچکی مستقر گردیده اند عبور داده مشی شوند تا نهایتاً سر اولیه نوارهای بریده شده در گیرۀ مخصوصی که در داخل نوار جمع کن قرار دارد و توسط سیستم هیدرولیک قطر نوار جمع کن را چند سانتیمتر باز می نماید درگیر شود.
این عمل از یک طرف باعث جمع شده دو لبۀ گیره و گرفتن سر نوارها شده و از طرفی در پایان زمان تخلیه نوارها با عمل جمع شده نوارگیر داخلی ترین لایه ورقها جدا شده و به سهولت می توان نوارها را توسط میز متحرک و صفحه ای که در جهت محور اصلی حرکت می کند به خارج هدایت نمود. از این مرحله به بعد کشیده شدن ورق توسط نوار جمع کن تا تمام شدن کل طول کلاف انجام می گیرد. نوارها نهایتاً دسته بندی و به قسمتهای مختلف خطوط تولید انتقال می یابد.
ورق کرکره همان فرمینگ شده ی ورق گالوانیزه یا ورق رنگی می باشد که کارایی های بسیاری صنعت دارد و به رنگ ها و طرح های گوناگونی در بازار وجود دارد.
طرح ورق کرکره سینوسی ابتدایی‌ترین طرح ورق‌های موج دار که از زمان‌های دور تولید و به بازار عرضه می‌شود. ورق‌کرکره موج دار شیروانی جهت پوشش سقف های شیروانی از متریال مختلفی استفاده می‌شود، که این متریال ها را (با توجه به گسترش استفاده از ورق‌های فلزی) می‌توان به دو دسته پوشش‌های فلزی و پوشش‌های غیر فلزی تقسیم نمود.
در دسته پوشش‌های غیر فلزی متریال گوناگونی نظیر ایرانیت، آردواز، سفال، دکرا، شینگن، آندولین، آندو ویلا و غیره قرار می‌گیرند.
اما پوشش فلزی ورق کرکره شامل ورق‌های فلزی فرم شده در طرح‌های متنوع است، که به دلیل ماهیت پوشش شیروانی ( که تماس دایمی با باران و برف است) باید ورق استفاده شده دارای پوشش گالوانیزه باشد، تا از خوردگی و زنگ‌زدگی آن جلوگیری شود.
فرمینگ کرکره (سینوسی ) یکی از فرمدهی های رایج و قدیمی ورق های گالوانیزه است.
به دلیل شباهت فرمینگ کرکره به موج های مدور و دایره ای مانند به آن ورق سینوسی (Sinoos) نیز گفته می شود.
در گذشته ها برای ساخت سقف های شیبدار و به منظور تخلیه هر چه بهتر و سریع تر آب حاصل از بارندگی برف یا باران از ورق های موجدار استفاده می کردند.
با پیشرفت تکنولوژی و نوآوری های عصر آهن و ماشین آلات در اروپا و به تبع آن در ایران خیلی زود ورق های موجدار شیروانی و با نام عمومی ورق کرکره رایج شد.
ابتدا فقط خانه ثروتمندان و ویلای افراد درجه بالا جامعه از امکان سقف های شیروانی با ورق کرکره موجدار آهنی بهره مند بود.
بعدتر ها با ترویج ساخت دستگاه خم و برش کرکره(سینوسی) ورق های آهنی موجدار به خانه سایر افراد جامعه نیز راه یافت.